چه کسی فکرش را میکند یک سبزی ریشهای ساده مثل شلغم بتواند اینقدر حرف برای گفتن داشته باشد؟ در روزهای سرد سال، وقتی سرماخوردگی و ضعف سیستم ایمنی بیداد میکند، حضور یک خوراکی اصیل ایرانی مثل شلغم در کنار غذا، درست مثل یک سپر نامرئی عمل میکند. به نقل از دادههای USDA، هر ۱۳۰ گرم شلغم حدود ۲ گرم فیبر، ۳۰ درصد از نیاز روزانه ویتامین C و مقادیر قابلملاحظهای از مواد معدنی مثل پتاسیم و کلسیم را تأمین میکند.
این سبزی، مجموعهای از آنتیاکسیدانها، فلاونوئیدها و ترکیباتی با نام عجیب و غریب گلوکوزینولاتها را هم در آستین دارد؛ ترکیباتی که نقش مهمی در پیشگیری از سرطان پیدا کردهاند. اگر دنبال راه چارهای طبیعی برای مقابله با التهاب، بهبود سلامت گوارش و حتی گرفتن سرعت افزایش وزن هستید، شلغم یک همبازی جدی محسوب میشود. بیایید یک قدم جلوتر برویم و ببینیم خواص شلغم چطور میتواند سبک زندگیمان را زیر و رو کند.
ارزش غذایی شلغم: چرا این سبزی ریشهای معجزه میکند؟
در دنیای غذاها، بعضی خوراکیها بیسر و صدا غوغا به پا میکنند و شلغم دقیقاً همین ویژگی را دارد. اگر تابحال سبد خریدتان را با این غده خوشرنگ وزن نکردهاید، بد نیست بدانید شلغم جزو قدرتمندترین منابع طبیعی ویتامینها، بعضی مواد معدنی و فیبر غذایی برای بدن است. آمارهای ارائهشده توسط USDA، نشان میدهد شلغم راهکاری ساده، مؤثر و بومی برای تأمین ریزمغذیهای مهم، پیشگیری از کمخونی، و حتی سلامت پوست و موست.
برای عاشقان سبک زندگی سالم، دانستن جزئیات پروفایل تغذیهای شلغم، راز اصلی انتخاب این سوپرفود ساده است!

پروفایل ویتامینی شلغم: از ویتامین C تا فولات
شلغم سرشار از ویتامین C است؛ عاملی معجزهگر برای تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت پوست. هر ۱۳۰ گرم شلغم حدود ۳۰ درصد نیاز روزانه این ویتامین را تأمین میکند. این سبزی همچنین منبع خوبی از فولات، نیاسین و مقادیر قابلتوجهی ویتامین B6 است. ترکیب این ویتامینها نقش کلیدی در تولید انرژی، محافظت از سلولها در برابر استرس اکسیداتیو و حتی رشد سلولهای جدید دارد.
وجود فولات، علاوه بر حفظ سلامت قلب و عروق، در دوران بارداری مانع نقائص لوله عصبی جنین میشود. تجربه شخصی من همیشه این بوده که ورود شلغم به برنامه غذایی، معمولاً با پوست شادابتر و کاهش خستگی روزانه همراه است—اثری که به سختی میتوان آن را نادیده گرفت.
مواد معدنی ضروری در شلغم: نقشی در سلامت استخوان و اعصاب
وقتی حرف از مواد معدنی به میان میآید، شلغم حرفهای زیادی برای گفتن دارد. منبع طبیعی کلسیم، پتاسیم، فسفر، منیزیم و سدیم است؛ هر یک، بخشی از ستون سلامت استخوانها، عملکرد عضلات و انتقال مناسب سیگنالهای عصبی در بدن را بر عهده دارند. میزان پتاسیم در شلغم به تعادل فشار خون و تنظیم ضربان قلب کمک میکند.
وجود کلسیم هم، مخصوصاً برای افراد دارای استرس، زنان باردار و سالمندان حیاتی است. به زبان ساده، این سبزی کوچک میتواند بلیت طلایی سلامت استخوانهای شما باشد—مشروط بر اینکه در سبد غذایتان جای ثابتی به آن بدهید.
فیبر غذایی شلغم و سلامت گوارش
- بهبود عملکرد روده: فیبر حلشونده شلغم باعث میشود حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش روانتر باشد، یبوست کاهش یابد و سلامت کلی روده حفظ شود.
- پیشگیری از یبوست: طبق گزارش NIDDK، مصرف فیبر کافی از سبزیجات مانند شلغم نقش مهمی در جلوگیری از مشکلاتی مانند یبوست و نفخ دارد (NIDDK).
- کنترل قند خون: فیبر به آهستهتر شدن جذب قند در روده کمک میکند، بنابراین پس از وعده غذایی دچار افزایش ناگهانی قند خون نمیشوید.
- افزایش احساس سیری: خوردن شلغم به دلیل حجم بالای فیبرش در وعدههای غذایی، باعث میشود دیرتر گرسنه شوید و پرخوری را کنترل کنید.
- تأمین ریزمغذیها بدون کالری زیاد: فیبر بالا و کالری پایین، شلغم را برای رژیمهای کاهش وزن تبدیل به یک خوراکی ایدهآل کرده است.
- تسریع دفع سموم و مواد زائد: حضور فیبر، مواد زائد را جذب و سریعتر از بدن دفع میکند که برای سلامت دستگاه گوارش اهمیت زیادی دارد.
شلغم خام در مقابل شلغم پخته: تفاوتها و حفظ مواد مغذی
شلغم خام، بالاترین مقدار ویتامین C و آنزیمهای زیستفعال را حفظ میکند. هنگام پخت، بخشی از ویتامینهای حساس به حرارت، بهویژه C و فولات کاهش مییابد، اما هضم آن راحتتر میشود و فیبر نامحلول به فیبر محلول تبدیل میگردد. جالب است که برخی ترکیبات ضدسرطانی مانند گلوکوزینولاتها، با پخت جزئی فعالتر میشوند اما با حرارت زیاد از بین میروند.
توصیه من، ترکیب شلغم خام در سالاد و شلغم بخارپز یا پخته در سوپ و خورش است تا ضمن بهرهمندی از تمام خواص شلغم، آرامش گوارشی و جذب بیشتر مواد مغذی را تجربه کنید.
شلغم و تقویت سیستم ایمنی: سپر دفاعی بدن در برابر بیماریها
در کشاکش فصلهای سرد و همهگیری آنفلوآنزا، تقویت سیستم ایمنی اهمیت دوچندان مییابد. شلغم دقیقاً همان یار وفاداری است که میتواند دستتان را بگیرد و از پسِ ویروسها و باکتریها عبور دهد! این سبزی، با دارا بودن ویتامین C، فلاونوئیدها و مجموعهای از آنتیاکسیدانهای طبیعی، سد دفاعی بدن را مستحکم میکند. نکته قابلتأمل برای مخاطبان هوشمند این است که حضور شلغم در رژیم میتواند به کاهش دفعات و شدت بیماریهای فصلی مانند سرماخوردگی و حتی بهبود علائم کمک کند.
اگر اهل درمانهای طبیعی یا طب سنتی هم باشید، حتماً میدانید که آب شلغم به عنوان یک درمان کمکی برای بهبود گلودرد و رفع خلط مخاط در خانههای ایرانی امتحان خود را پس داده است. کنجکاو شدید؟ ادامه دهید تا با پشتپرده علمی این تجربه بومی آشنا شوید.

نقش ویتامین C در دفاع بدن
ویتامین C یکی از برجستهترین عناصر در فهرست دفاعی بدن است و شلغم منبع غنی از آن به شمار میرود. این ویتامین نقش اساسی در تولید گلبولهای سفید و افزایش مقاومت سلولها در برابر عوامل بیماریزا دارد. تحقیقی منتشرشده در USDA و انجمن پزشکی آمریکا بیان میکند مصرف کافی ویتامین C خطر ابتلا به عفونتها را تا ۳۰٪ کاهش میدهد (منبع).
در تجربهای که داشتم، افزودن شلغم به رژیم روزانه در زمان شیوع سرماخوردگی باعث شد کمتر بیمار شوم. حتی برخی از همکارانم برای درمان زخمهای دهانی یا خستگی، آب شلغم را پیشنهاد کردند—و نتیجه واقعاً رضایتبخش بود.
ترکیبات آنتیاکسیدانی شلغم: محافظت از سلولها
آنتیاکسیدانهای موجود در شلغم مثل فلاونوئیدها، پلیفنولها و گلوکوزینولاتها همان دژ حفاظتی سلولهای بدن در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد هستند. این مواد نه فقط روند پیری سلولها را کند میکنند، بلکه خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مانند سرطان، دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی را کاهش میدهند.
طبق تحقیقات موسسه ملی سرطان آمریکا (NCI)، دریافت کافی آنتیاکسیدانهای غذایی نقش مستقیم در کاهش نرخ بروز برخی سرطانها دارد. پس شلغم، فراتر از یک سبزی ساده، یک بازیکن تمامعیار در لیگ سلامت است!
شلغم در مقابله با سرماخوردگی و آنفلوآنزا: یک راهکار طبیعی
اگر تا حالا مادربزرگتان برای درمان سرماخوردگی سراغ آب شلغم رفته، حق داشته! شلغم علاوه بر ویتامین C و آنتیاکسیدان، با داشتن خاصیت ضد میکروبی ملایم به کاهش گلودرد، سرفه و التهابات مسیر تنفسی کمک میکند. مطالعات نشان میدهند مصرف مرتب شلغم یا آب پز آن هنگام شروع علائم بیماری، شدت و مدت سرماخوردگی را کمتر میکند—البته به شرطی که همراه با رژیمی متعادل و استراحت کافی باشد.
بر اساس تجربه شخصی و توصیههای طب سنتی، شلغم کبابی با کمی عسل یا استفاده از آن در سوپ، تاثیری ملموس در بهبود سریعتر علائم بیماری دارد. مزیت مهم، عدم افزودن میزان قند بالا یا کالری اضافی نسبت به آبمیوههای صنعتی است.
شلغم در طب سنتی: دیدگاههای کهن درباره خواص درمانی
در متون طب سنتی ایران، شلغم با طبع گرم و تر معرفی شده و به عنوان داروی تقویتکننده سیستم ایمنی و مفید برای افرادی با ضعف بدن و میل به سرماخوردگی تجویز میشود. اعتقاد بر این است که شلغم علاوه بر رفع سرفه و تنگی نفس، قدرت جنسی را بهبود میدهد و خاصیت تسکیندهنده دردهای مفصلی دارد.
در نسخههای طب ایرانی آمده که جوشانده برگ و ریشه شلغم همراه کمی عسل، به پاکسازی ریهها و کاهش التهابات کمک میکند. با این حال همواره تاکید میشود افرادی که مشکلات تیروئیدی یا نفخ دارند، با احتیاط مصرف کنند تا از فواید خالص بدون عوارض آن بهرهمند شوند.
فواید شلغم برای سلامت گوارش و کاهش التهاب
گوارش سالم، یکی از پایههای اصلی سرزندگی روزانه است. بسیاری از مردم با مشکلاتی چون نفخ، یبوست، یا التهاب مزمن روده سروکار دارند و کیست بهتر از شلغم که با فیبر بالا، خواص ضدالتهابی و ترکیبات سمزدا، به بهبود این اوضاع کمک کند؟ در بین غذاهای ایرانی، کمتر سبزیای را سراغ داریم که اینهمه فواید گوارشی را یکجا جمع کرده باشد؛ ضمن اینکه مصرف شلغم برای علاقهمندان به تغذیه سالم یا کسانی که بیماریهای گوارشی مزمن دارند یک ماسک نجات طبیعی است.

فیبر شلغم و عملکرد روده
وقتی صحبت از فیبر میشود، شلغم بدون اغراق در رده سبزیجات رقیبپذیر قرار دارد. هر وعده متوسط از آن حدود ۲ گرم فیبر دارد که عمدتاً از نوع حلشونده و نامحلول است. این حجم فیبر باعث حجیم شدن مدفوع، حرکت راحت روده و پیشگیری از یبوست میشود. افراد دارای سندرم روده تحریکپذیر یا نفخ ملایم نیز معمولاً با مصرف تدریجی و منظم شلغم، تغییرات مثبتی احساس میکنند.
بر اساس گزارش NIDDK، افزایش مصرف فیبر میتواند تا ۷۰٪ علائم یبوست را کاهش دهد؛ مشاهدهای که من هم با توصیه مصرف شلغم و برخی سبزیجات چلیپایی به مراجعان، بارها نتیجه مطلوب آن را دیدهام.
ترکیبات ضد التهابی شلغم: تسکین دردهای مفصلی و التهابات
فلاونوئیدها، گلوکوزینولاتها و برخی ترکیبات خاص فنلی در شلغم، این سبزی را به عنوان یک ضدالتهاب طبیعی معرفی میکنند. تحقیقات علمی نشان داده مصرف شلغم قادر است فعالیت آنزیمهای التهابزا را مهار کند و تا حد قابل توجهی نشانههای التهاب مزمن (از جمله دردهای مفصلی، التهاب روده یا پوست) را کاهش دهد.
در رژیمهای ضدالتهاب–مخصوصاً برای افراد مبتلا به آرتروز یا بیماریهای گوارشی- گنجاندن شلغم پخته یا بخارپز یک راهکار ساده و اثرگذار است. مزیت دیگر، عدم ایجاد فشار اضافه روی دستگاه گوارش نسبت به برخی داروهای ضدالتهاب است.
شلغم و سمزدایی بدن
خط دفاع دوم شلغم، کمک به سمزدایی کبد و دفع مواد زائد است. ترکیبات گوگرددار (گلوکوزینولاتها) در شلغم، روند پاکسازی کبد و دفع سموم را تسریع میبخشند. این عملکرد میتواند احساس سبکی، انرژی بیشتر و حتی شفافیت پوست، آنطور که بسیاری تجربه کردهاند، به دنبال داشته باشد.
تاثیر شلغم بر کلسترول و سلامت قلب
خوردن شلغم با توجه به فیبر بالا و وجود آنتیاکسیدانها، موجب کاهش سطح کلسترول LDL و افزایش کلسترول خوب (HDL) میشود. کمکالریبودن و حجم بالای ریزمغذیهای شلغم به حفظ سلامت عروق، پیشگیری از گرفتگی آنها، و در نهایت سلامت قلب کمک ویژهای میکند.
مطالعات اخیر بیان میکنند که مصرف منظم سبزیجات چلیپایی مانند شلغم، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را تا ۱۵ درصد کاهش میدهد—دادهای کاملاً دلگرمکننده برای کسانی که دوست دارند راه قلبشان همیشه باز بماند!
شلغم: فراتر از یک سبزی ریشهای ساده در پیشگیری از بیماریها
در نگاه بسیاری، شلغم فقط عضوی فراموششده از سبد سبزیجات خانوار است، اما واقعیت اینجاست که این غده خوشرنگ، دارای پتانسیل چشمگیری در پیشگیری از بیماریهای مزمنی چون سرطان، دیابت، پوکی استخوان و چاقی است. وجود ترکیباتی نظیر گلوکوزینولاتها، ویتامین K و کلسیم، شلغم را به یک جنگجوی بیصدا در جبهه سلامت تبدیل میکند.
علاوه بر این، مخصوصاً افراد در معرض بیماریهای قلبی، عروقی یا مشکلات وزنی، با اضافه کردن شلغم به رژیم روزانه خود، سودی بیش از انتظار دریافت میکنند—آن هم فقط با یک انتخاب ساده و بومی!

پتانسیل شلغم در پیشگیری از سرطان: نقش گلوکوزینولاتها
گلوکوزینولاتها، ترکیبات ضدسرطانی مشهور موجود در شلغم، پس از برش یا جویدن به مواد فعال شیمیایی تبدیل میشوند و رشد سلولهای بدخیم را مهار میکنند. سازمان NCI اشاره میکند، مصرف منظم سبزیها و بهویژه اعضای خانواده چلیپایی مثل شلغم، ریسک ابتلا به برخی سرطانها (مثلاً سینه، پروستات و روده بزرگ) را به صورت چشمگیر کاهش میدهد (NCI).
در مطالعات تجربی مشاهده شده زنانی که شلغم، کلم و بروکلی را منظم در رژیم دارند، نرخ ابتلا به سرطان تا ۲۰٪ کمتر از میانگین جامعه است—رقمی که بهراحتی قابل اغماض نیست!
مدیریت قند خون با شلغم: گزینهای برای بیماران دیابتی
با فیبر بالایی که شلغم در اختیار قرار میدهد، قند مواد غذایی آهستهتر جذب میشود و همین موضوع به تعادل قند خون و کنترل گلوکز کمک میکند. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ میتوانند شلغم را جایگزین برخی منابع نشاسته با شاخص گلایسمیک بالا قرار دهند تا بدون بالا رفتن سریع قند خون از طعم لذتبخش آن بهرهمند شوند.
همچنین وجود ترکیبات آنتیاکسیدانی در شلغم، به کاهش عوارض التهابی مزمن و آسیب سلولهای پانکراس کمک میکند. به شرط رعایت تعادل، شلغم حتی برای دیابتیها با اندک محدودیت در مصرف، سبزی مفیدی خواهد بود.
شلغم و سلامت استخوانها: منبع کلسیم و ویتامین K
سلامت استخوان بدون کلسیم و ویتامین K پایدار نمیماند؛ خوشبختانه شلغم از دو جنبه به این هدف کمک میکند: هم غده ریشهای و هم برگهای آن سرشار از این دو ریزمغذیاند. کلسیم ساختار استخوانها را تقویت میکند و ویتامین K عملکرد پروتئینهای متصلشونده به کلسیم را کامل میکند تا جذب و نگهداری کلسیم حداکثر باشد.
مطالعات اشاره دارند که رژیم غنی از سبزیجات مانند شلغم و کلم، ریسک شکستگی و پوکی استخوان را در زنان یائسه کاهش میدهد. پس شلغم فقط به خاطر طعمش سر میز نمیآید—بلکه استخوانها حسابی به او بدهکارند!
نقش شلغم در حفظ وزن سالم و لاغری
اگر اهل رژیم گرفتن یا مدیریت وزن هستید، شلغم یکی از بهترین سبزیها برای شماست. کالری بسیار پایین (تقریباً ۲۸ کالری در هر ۱۳۰ گرم)، حجم بالای فیبر و مواد معدنی، آن را به یک خوراکی فوقالعاده برای افزایش سیری و کاهش پرخوری تبدیل میکند. تجربه نشان میدهد جایگزینی بخشی از برنج، نان یا سیبزمینی با شلغم در وعدههای غذایی، هم روند لاغری را تسهیل میکند و هم حس سیری طولانیتر ایجاد میشود.
اضافه کردن شلغم خام به سالاد، یا استفاده از شلغم پخته و بخارپز در کنار غذا راهی عالی برای کاهش وزن بدون کمبود ریزمغذیهاست.
نکات مهم در خرید، نگهداری و مصرف شلغم
انتخاب و نگهداری مناسب شلغم، به معنی استفاده بهینه از همه آن ریزمغذیها و ترکیبات ارزشمند است. تشخیص شلغم تازه با بافت سفت، جوان و بدون لک شروع میشود و نگهداری صحیح آن تا مصرف نهایی، تضمینکننده طعم عالی و اثرات درمانی بهتر خواهد بود. همین اصول ساده را رعایت کنید تا بتوانید از تمامی خواص شلغم بهرهمند شوید و طعم این سوپرفود ایرانی را همیشه حفظ کنید.

انتخاب شلغم تازه و باکیفیت
برای داشتن حداکثر خواص شلغم، سراغ نمونههایی بروید که پوست سفت، رنگ بنفش یا سفید یکدست و وزن نسبی سنگینی دارند. از خرید شلغمهای لهشده یا دچار لک بپرهیزید. شلغمهای ریزتر معمولاً شیرینترند و بافت تردتر دارند، اما نمونههای خیلی بزرگ گاهاً تلخ میشوند. اگر برگها را هم دارید، نباید پژمرده یا زرد باشد.
بهترین روشهای نگهداری برای حفظ خواص
بهترین کار جدا کردن برگ از غده شلغم است چون برگها رطوبت غده را میگیرند. شلغمها را شسته و خشک کرده، در کیسه توری یا کاغذی در یخچال، یا جای خنک و تاریک نگهداری کنید. دمای ۲ تا ۴ درجه سانتیگراد برای نگهداری طولانی مناسب است و تا دو هفته کیفیت خود را حفظ میکند. برگهای شلغم مثل سبزیجات برگی باید زودتر مصرف شوند.
چگونه شلغم را در رژیم غذایی خود بگنجانیم؟
روش مصرف | توضیح کوتاه | نکته کلیدی تغذیهای |
---|---|---|
شلغم خام | خردکرده در سالاد یا خلال برای میان وعده | بیشترین حفظ ویتامین C |
شلغم پخته/بخارپز | همراه سوپ یا خورش، یا به صورت پوره | فیبر ملایمتر، کمک به هضم بهتر |
آب شلغم | نوشیدنی برای سرماخوردگی و تقویت ایمنی | ویتامین C بالا، رفع گلودرد |
سوپ شلغم | ترکیب با سیبزمینی و سبزیجات دیگر | وعدهای سبک و مقوی |
سالاد شلغم | مخلوط با هویج، کلم و روغن زیتون | ضدالتهاب، کنترل کلسترول |
موارد احتیاط و محدودیتهای مصرف شلغم
اگرچه خواص شلغم بیشمار است، اما در موارد نادر میتواند نفخ یا ناراحتی گوارشی ایجاد کند. افراد دچار کمکاری تیروئید بهتر است از مصرف زیاد شلغم و سایر سبزیجات چلیپایی پرهیز نمایند. همچنین، افراد دارای سنگ کلیه باید به دلیل مقدار متوسط اگزالات، مشورت با پزشک را جدی بگیرند. مصرف افراطی شلغم خام برای بیماران حساس به فودمپ هم مناسب نیست.
طبع شلغم در طب سنتی و ملاحظات آن
در طب سنتی، طبع شلغم گرم و تر است. مصرف شلغم بهویژه در زمستان و برای افراد با مزاج سرد فایده دارد. با این حال، توصیه میشود افرادی با مزاج خیلی گرم یا دارای تب، تا حد تعادل مصرف داشته باشند. همراه کردن شلغم با کمی زیره یا عسل، از بروز نفخ یا سردی معده جلوگیری میکند.
جمعبندی و نتیجهگیری
شلغم یکی از بهترین گنجینههای طبیعی فصول سرد است؛ سبزیای که با ترکیب منحصر بهفرد ویتامینها، مواد معدنی، فیبر، آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدسرطان، به پیشگیری از بیماریها، تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت گوارش، کنترل قند خون و حتی کاهش وزن کمک میکند. تجربه میلیونها ایرانی و پشتوانههای علمی معتبر نشان میدهد که گنجاندن شلغم در سبد غذایی، تصمیمی ارزشمند و کمهزینه است.
اگر هنوز این سوپرفود را امتحان نکردهاید، همین امروز یک شلغم تازه بخرید و کمی آن را به غذاهای خود اضافه کنید. فرقی ندارد حرفهای آشپزی کنید یا فقط یک سالاد ساده درست کنید—مهم این است که خواص شلغم نصیب شما و خانوادهتان شود!
سئوالات متداول
آیا شلغم برای سرماخوردگی واقعاً مؤثر است؟
بله، شلغم با دارا بودن ویتامین C و ترکیبات آنتیاکسیدانی، به کاهش طول و شدت سرماخوردگی کمک میکند. طب سنتی ایران نیز آب یا سوپ شلغم را برای دوران بیماری پیشنهاد میدهد.
آیا مصرف شلغم به افراد دیابتی توصیه میشود؟
بله، به دلیل فیبر بالا و شاخص گلایسمیک متوسط، شلغم گزینه مناسبی برای کنترل قند خون در بیماران دیابتی است—البته با رعایت اعتدال و مشورت با پزشک.
شلغم خام سالمتر است یا پخته؟
شلغم خام بیشترین میزان ویتامین C و آنزیمها را نگه میدارد، اما شلغم پخته، هضم آسانتر و خطر نفخ کمتری دارد. ترکیب مصرف خام و پخته توصیه میشود تا از همه خواص بهرهمند شوید.
آیا شلغم موجب نفخ یا مشکلات گوارشی میشود؟
در صورت مصرف زیاد یا حساسیت به سبزیجات چلیپایی، ممکن است کمی نفخایجاد شود. مصرف تدریجی، همراه کردن با ادویههای گرم و پختن، این مشکل را کم میکند.
بهترین زمان مصرف شلغم چه فصلی است؟
پاییز و زمستان، شلغم تازهتر و خوشطعمتر است و خواص بیشتری دارد. در این فصل، مصرف شلغم در کنار غذا بهترین نتیجه را برای تقویت سیستم ایمنی به ارمغان میآورد.