انواع قهوه – آنچه باید درباره انواع قهوه دانست.

قهوه هنری است که زیبایی آن کمتر از موسیقی نیست. از زمان های بسیار قدیم، انواع قهوه تأثیر شادی آور خود را در روح می داند ، از داستان چوپان “کالدی” شروع می شود ، که گفته می شود بعد از خوردن مقداری از گوسفندها متوجه رقصیدن بزهایش شده است دانه های قهوه ، و اکنون ، قرن ها بعد ، پروژه های بزرگی بر اساس نوشیدنی قهوه افتتاح شده اند.

دانه قهوه دانه ای از گیاه قهوه و منبع قهوه است. این هسته درون میوه قرمز یا بنفش است که اغلب به آن گیلاس گفته می‌شود. درست مثل گیلاس های معمولی، میوه قهوه نیز اصطلاحاً میوه‌ای سنگی نامیده می‌شود. حتی اگر دانه‌های قهوه از نظر فنی دانه نیستند، اما به دلیل شباهت زیاد آنها به دانه های واقعی، از آنها چنین یاد می‌شود.

قهوه به مرور زمان به انواع بی شماری تقسیم شده است ، و به حدی رسیده است که نمی توانیم بین آنها تمایزی قائل شویم و برخی از ما نوشیدنی را ترجیح می دهیم و بدون اینکه از مقدار آن و حتی چگونگی آسیب رساندن به آن ، دائماً آن را بخواهیم ، با روش های مختلف تهیه آن ، برای اینکه بتوانید منو را رمزگشایی کنید ، انواع قهوه های موجود در کافه ها را بشناسید و سفارش مورد علاقه خود را به طور دقیق مشخص کنید.

انواع قهوه را می‌توان بر دو اساس تقسیم بندی کرد.

بر اساس نژاد گیاه

• قهوه عربیکا
• قهوه ربوستا
• قهوه لیبریکا
• قهوه اکسلسا

قهوه عربیکا coffee arabica

عربیکا بیشترین میزان تولید قهوه دنیا، چیزی حدود ۶۰ درصد را به خود اختصاص داده و افراد بی شماری از سرتاسر جهان به این نوع از قهوه علاقه‌مند هستند، به شکلی که می‌توان گفت محبوب تربن قهوه دنیا است.

گیاه قهوه عربیکا در مناطق پر باران کوهستانی و بلند با ارتفاع ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ متر از سطح زمین کاشته می‌شود. این درختان در سایه رشد می‌کنند و ارتفاع گونه‌های تجاری آنها حدود ۲ و نیم تا ۴ و نیم متر است که برداشت محصول از آنها آسان تر باشد.

Coffea arabica، همچنین به قهوه عربی، “درختچه قهوه عربستان”، “قهوه کوهی” یا “قهوه arabica” معروف است، گونه‌ای از قهوه است. اعتقاد بر این است که این اولین گونه قهوه است که کشت می شود و رقم غالب است که حدود 60٪ از تولید جهانی را نشان می دهد. قهوه تولید شده از (کمتر اسیدی، تلخ و دارای کافئین بیشتر) دانه روبوستا (C. canephora) بیشتر تولید قهوه باقیمانده را تشکیل می‌دهد. قهوه عربیکا اولین بار در یمن یافت شد و در قرن 12 ثبت شد. قهوه عربیکا در عربی بُنّ نامیده می‌شود ، که از (اورومو: بونا) گرفته شده است.

دانه‌های درخت عربیکا از کیفیت و قیمت بالایی برخوردار است. این دانه‌ها بیضی شکل بوده وروشن هستند، در وسطشان انحنای s مانندی دیده می‌شود و خیلی متقارن و منظم دیده نمی‌شوند.

دانه‌های عربیکا بین ۸ تا ۱/۵ درصد کافئین دارند. این دانه‌ها تقریبا چربی (۶۰درصد) و قند (دوبرابر دیگر انواع) بالایی دارند، و طعم شیرین تری دارد.

خاستگاه این درخت کوه‌های یمن، اتیوپی، و سودان بوده، اما امروزه مرغوب ترین قهوه عربیکا مربوط به برزیل، جامائیکا، کلمبیا، کاستاریکا، کنیا، آنتیگوا، و گواتمالا است. در حال حاضر برزیل بزرگترین تولید کننده قهوه عربیکا در جهان است.

قهوه روبوستا coffee robusta/coffee canephora

این نوع از قهوه تلخ تقریباً ۴۰ درصد قهوه تولیدی جهان را شامل می‌شود. گیاه قهوه روبوستا بومی مناطق اتیوپی است و در آفریقای غربی و مرکزی از لیبریا تانزانیا و جنوب آنگولا به خوبی رشد می‌کند.

Coffea canephora که معمولاً با نام قهوه robusta شناخته می‌شود، نوعی قهوه است که ریشه در مرکز و غرب جنوب صحرای آفریقا دارد. گونه‌ای از گیاهان گلدار از خانواده Rubiaceae است. اگرچه این گیاه به طور گسترده به نام Coffea robusta شناخته می‌شود ، اما از نظر علمی Caffa canephora شناخته می‌شود که دارای دو نوع اصلی robusta و nganda است.

پرورش روبوستا بسیار آسان است زیرا در مقابل نفوذ حشرات و آفات گیاه مقاوم تری است. این گونه در مناطق پست و دشت‌ها با ارتفاع ۸۰۰ تا ۹۰۰ متر از زمین کاشته می‌شود.

در آب و هوای گرم با بارش کم و در نور خورشید رشد خوبی داشته و نسبت به شرایط محیط بسیار مقاوم است. دانه‌های روبوستا کوچک بوده و بافت صافی دارند اما کیفیت آنها از دانه‌های عربیکا کمتر است.

این نوع بسیار کمتر کاشته می‌شود چون طرفداران کمتری در دنیا دارد. دانه‌های روبوستا تقریباً کافئین بالایی دارند (بین۴ تا ۲/۷ درصد)، و بیشتر مناسب تهیه انواع قهوه‌های فوری و اسپرسو می‌باشند.

برای کسانی که علاقه مند به طعم‌های تلخ هستند روبوستا بهترین گزینه است.

قهوه لیبریکا liberica و اکسلسا exelsa

دو نوع قهوه که در مزار فیلیپین کشت می‌شوند درصد بسیار کمی از قهوه جهان (حدود ۷ درصد) را پوشش می‌دهند، بومی مناطق مرکزی و غربی آفریقا از لیبریا تا اوگاندا هستند اما اکنون در آسیا نیز کشت می‌شود و در حال حاضر از تولیدات اصلی کشور فیلیپین است.

علاوه بر فیلیپین در مناطق آمریکای مرکزی مالزی برزیل ونزوئلا هند غربی هم رشد خوبی دارند. قهوه لیبریکا عطر و طعم خاصی دارد و پس از رست‌کردن رایحه دودی یا اسموکی تراوش می‌کند.

برخی اکسلسا را زیر مجموعه لیبریکا به حساب می‌آورند اما امروزه تفاوت‌هایی در آنها شناخته شده است. درخت اکسلسا تا ۲۵ متر ارتفاع دارد و دانه هایش همچون لیبریکا بزرگ و نامتقارن است و عطر و طعم دودی دارد.

دانه این‌گونه عطر و طعم خاصی دارد و پس از رست‌کردن رایحه دودی یا اسموکی دارد

تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا

• قهوه عربیکا از کیفیت بیشتری نسبت به روبوستا برخوردار است.
• قهوه روبوستا تلخ تر از قهوه عربیکا است.
• میزان کافئین قهوه روبوستا بیشتر است.
• دانه‌های قهوه روبوستا کوچک تر و منظم تر از قهوه عربیکا است.
• پرورش گیاه روبوستا از عربیکا آسانتر است.
• گیاه روبوستا از عربیکا مقاوم تر است.
• دانه عربیکا چرب تر است و این روی طعم قهوه تاثیر خوبی دارد.
• از آن جایی که پرورش عربیکا دشوارتر و پرهزینه تر است و شرایط آب و هوایی خاصی را می‌طلبد، قیمت آن نیز بیشتر از قهوه روبوستا است.
• آنتی اکسیدان موجود در دانه‌های روبوستا (۷ تا۱۰درصد) نسبت به عربیکا (۵/۵ تا ۸ درصد) بیشتر است.

Arabica تمایل به داشتن طعم نرم و شیرین تر ، با رایحه های طعم دار شکلات و شکر دارد. آنها همچنین اغلب دارای نشانه هایی از میوه ها یا انواع توت ها هستند. از طرف دیگر ، روبوستا طعمی قویتر ، خشن تر و تلخ تر ، با رنگ و بویی دانه ای یا لاستیکی دارد.

درست است که عربیکا بین مردم دنیا بسیار محبوب واقع شده اما روبوستا نیز جایگاه خود را در مصرف قهوه جهان حفظ کرده است.

استفاده از این دو نوع کاملا سلیقه‌ای بوده و به مزاج مصرف کننده بستگی دارد البته امروزه مصرف ترکیبی این دو نوع قهوه (اسپرسو) بسیار متداول است.

براساس روش تهیه

• قهوه ترک
• قهوه فرانسه
• قهوه اسپرسو
• قهوه فوری
• قهوه دمی

قهوه ترک/خاورمیانه‌ای

از دانه‌های عربیکا تهیه شده، بنابراین قهوه پرکافئینی به حساب نمی‌آید. نحوه آسیاب قهوه ترک به شکل کاملاً پودری و بسیار نرم انجام می‌شود.

درجه رست آن روشن است. برای درست کردن آن می‌توانید از قهوه جوش دستی یا جذوه استفاده کنید.

مصرف قهوه ترک در خاورمیانه و شمال آفریقا بسیار مرسوم است.

قهوه فرانسه

نوع دانه قهوه در تهیه قهوه فرانسه به خودتان بستگی دارد می‌توانید از هر دو نوع قهوه عربیکا و روبوستا استفاده کنید. دانه‌ها در قهوه فرانسه به نسبت قهوه ترک باید کمی درشت تر و زبرتر آسیاب شوند. درجه رست قهوه فرانسه باید متوسط تیره باشد.

برای تهیه این نوشیدنی می‌توانید است دستگاه قهوه‌ساز یا فرنچ پرس استفاده کنید.

قهوه اسپرسو

تلخ ترین و خالص ترین نوع قهوه است روش تهیه آن ابداع ایتالیایی‌ها بوده و امروزه بسیار محبوب است.

همانطور که قبلاً اشاره شد اسپرسو از ترکیب دو قهوه عربیکا و روبوستا تهیه می‌شود که میزان استفاده از هر یک در ترکیب اسپرسو بستگی به سلیقه و ذائقه مصرف‌کننده دارد.

از نظر ویژگی آسیاب کردن، بافت قهوه اسپرسو باید حد وسطی بین قهوه ترک و فرانسه باشد، یعنی نه به نرمی ترک و نه به درشتی و زبری قهوه فرانسه شود.

پودر نهایی اسپرسو باید چیزی شبیه به ترکیب نمک باشد. میزان رست آن تیره یا متوسط است. اسپرسو به وسیله دستگاه اسپرسو ساز یا موکاپات تهیه می‌شود.

اگر در نوشیدن قهوه تازه کار هستید پیشنهاد می‌کنیم با اسپرسو شروع کنید زیرا خوردن یک شات خالص از این قهوه کار آسانی نیست. می‌توانید با انواع ملایم تر آن شروع کنید که از ترکیب اسپرسو با آب جوش یا شیر و خامه تهیه می‌شود و نسبت به اسپرسو خالص غلظت کمتری دارند.

اسپرسو در کافه‌ها و کافی شاپ‌ها در شکل‌ها و انواع گوناگونی سرو می‌شود.

در ادامه مطلب به چند نوع از پرفروش ترین نوشیدنی‌ها از انواع اسپرسو می‌پردازیم.

قهوه فوری

حتماً بارها نام نسکافه یا کافی میکس به گوشتان خورده است، به این‌ها در اصطلاح قهوه‌ فوری گفته می‌شود.

دانه قهوه دارای فیبر نامحلول است، یعنی وقتی دانه را آسیاب کرده و در آب می‌جوشانند، فیبر آن رسوب کرده و رنگ آن در داخل آب داغ حل می‌شود. در قهوه فوری با استفاده از تکنولوژی صنعت قهوه این رسوبات را حذف و محلول باقیمانده را طی فرآیندی پیچیده تبخیر، خشک و آسیاب می‌کنند و در نتیجه قهوه فوری تولید می‌شود که به راحتی با مخلوط کردن آن با آب جوش یا شیر گرم یک نوشیدنی خوشمزه، مطبوع و سریع به دست می‌آید.

قهوه یکی از پرمصرف ترین نوشیدنی‌ها در سراسر جهان است. این نوشیدنی همچنین یکی از سالم ترین نوشیدنی‌های موجود است زیرا سرشار از آنتی اکسیدان است و به تقویت عملکرد شناختی شما کمک می‌کند. اگر بدون شیر و شکر باشد، قهوه به خودی خود بسیار کم کالری است. گرچه قلب بسیاری را در سراسر جهان به دست آورده است، ما هنوز هم طرفداران مختلفی برای قهوه فوری و تازه یا فیلتر داریم. قهوه خانه های معتبر تمایل دارند قهوه فیلتر را ستایش کنند و در مورد قهوه فوری صحبت زیادی نمی‌کنند.

در فرایند فراوری آن‌ها پروتئین‌های موجود در قهوه به گلوتن تبدیل می‌شوند. از این رو افرادی که به گلوتن حساسیت دارند با مصرف آن دچار مشکلات گوارشی می‌شوند.

بنابراین در موقع خرید دقت کنید روی بسته‌بندی قهوه‌های فوری عبارت بدون گلوتن درج شده باشد. قهوه‌های فوری امروزه با ترکیب‌های مختلف و متنوع در بازار عرضه می‌شوند.

کافئین موجود در قهوه فوری از کافئین قهوه‌ معمولی کمتر است. دو فنجان قنسکافه کافئینی معادل با یک فنجان قهوه معمولی دارد.

قهوه قطره‌ای یا فیلتری

در این نوع از تهیه کردن قهوه می‌توانید از هر نوع قهوه‌ای به دلخواه استفاده کنید.

قهوه در این مورد تقریباً کمی درشت تر از قهوه فرانسه آسیاب می‌شود. تهیه این نوع قهوه دیگر راحتتر است و برای آن از دستگاه‌های مخصوصی به نام سایفون، کیمیکس، و pour over استفاده می‌شود. یک فنجان قهوه دمی از یک شات اسپرسو پرکافئین تر و البته تلخ تر است.